Help een Papoea naar school!

Bewoners van het eilandje Woendi bij Biak.
Bewoners van het eilandje Woendi bij Biak.

Land en volk

Papoea is de westelijke helft van het reusachtige eiland Nieuw-Guinea (25 keer Nederland) gelegen ten noorden van Australië. Ooit maakte het als Nederlands Nieuw-Guinea deel uit van Nederlands Indië. Bij de soevereiniteitsoverdracht van 1949 aan Indonesië werd het uitgezonderd en bleef voorlopig in Nederlandse handen. De status zou later worden bepaald. Al spoedig eiste Indonesië het gebied alsnog op.

Nederland weigerde en ontwikkelde plannen voor een onafhankelijke Papoeastaat, compleet met vlag en volkslied. Toen Indonesië zijn aanspraken kracht bij zette met infiltraties vanaf zee en vanuit de lucht stuurde Nederland troepen. In 1962 werd een totale oorlog op het laatste nippertje voorkomen toen Nederland onder druk van vooral de Verenigde Staten akkoord ging met overdracht aan Indonesië via een tussenbewind van de Verenigde Naties. Later zouden de Papoea’s zich door middel van een volksstemming mogen uitspreken over zelfstandigheid dan wel blijvende aansluiting bij Indonesië. Die volksstemming werd een farce. Het gebied werd de Indonesische provincie West-Irian, later werd die naam veranderd in Irian Jaya en sinds enkele jaren heet het Papoea, niet te verwarren met de Oostelijke helft van het eiland, het vroegere Australisch Nieuw-Guinea dat sinds 1976 een onafhankelijke republiek is: Papoea Nieuw-Guinea. Foto: Meisje van de Danistam in de Baliemvallei.

Papoea is een nog weinig ontwikkeld, dun bevolkt gebied. Het is grotendeels overdekt met tropisch regenwoud en uitgestrekte mangrovebossen. Als een ruggengraat loopt door het land het centrale gebergte met (besneeuwde) toppen tot 5000 meter. Infrastructuur is er weinig. Veel plaatsen zijn alleen per vliegtuig of boot bereikbaar. De bevolking woont vooral aan de kust, in enkele valleien in het hoogland en bij de Wisselmeren.

Papoea’s verschillen wat betreft uiterlijk, cultuur, mentaliteit en religie sterk van de overige Indonesiërs. Etnisch worden ze gerekend tot de volkeren van Melanesië, de eilandengroepen van de westelijke Stille Oceaan. Het zijn voor het overgrote deel Christenen: ten noorden van het centrale bergland zijn het voornamelijk protestanten, ten zuiden katholieken. Slechts weinig Papoea’s zijn moslim. Er zijn ongeveer anderhalf miljoen Papoea’s in Westelijk Nieuw-Guinea. De afgelopen decennia hebben zich in het gebied als gevolg van de Indonesische transmigratiepolitiek tal van mensen gevestigd uit Java en andere dichtbevolkte delen van Indonesië, waardoor Papoea’s in sommige plaatsen een minderheid zijn geworden.

Klas leerlingen van de SMA (bovenbouw voortgezet onderwijs).
Klas leerlingen van de SMA (bovenbouw voortgezet onderwijs).

Werkwijze

Onze in 1990 opgerichte stichting zamelt geld in voor het bekostigen van onderwijs voor jonge Papoea’s. Het is een initiatief van de op Texel wonende Harry de Graaf die tussen 1961 en 1962 als luchtmachtmilitair in het land verbleef. Bij een nieuw bezoek in 1988 ontdekte hij dat gebrek aan onderwijs een belangrijke oorzaak is van de problemen waarin de Papoea’s verkeren.

Door gebrek aan opleiding vinden zij geen werk en hebben daardoor geen inkomen. Geld om hun kinderen naar school te sturen is er dus niet, waardoor ook de toekomstperspectieven van deze kinderen slecht zijn. Door het toekennen van studiebeurzen wordt deze vicieuze cirkel doorbroken. De mensen worden geholpen zichzelf te helpen. Het benodigde geld krijgen wij in de vorm van donaties en incidentele schenkingen van particulieren die vertrouwen hebben in dit kleinschalige project. Daarmee kunnen tegelijkertijd omstreeks 100 jongens en meisjes worden geholpen bij het voltooien van hun studie of vakopleiding.

Foto: Temidden van pater Jan van der Horst en voorzitter De Graaf poseren drie verpleegkundigen die op kosten van onze stichting hun opleiding kregen in Jakarta en al weer jaren werkzaam zijn in ziekenhuis Dian Harapan nabij Jayapura.

De stichting staat los van kerk of politiek en werkt uitsluitend met vrijwilligers in nauwe samenwerking met betrouwbare tussenpersonen in het land zelf. De onvermijdelijke kosten die wij moeten maken bedragen slechts enkele procenten van de ingezamelde gelden. De Stichting Nieuw-Guinea is ingeschreven bij de kamer van Koophandel Noord-West Holland onder nummer 41240576 en is door de Belastingdienst erkend als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI), zodat donaties en legaten zijn vrijgesteld van respectievelijk schenkings- of erfbelasting en aftrekbaar zijn voor inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting.

Kinderen bij het strand Pasir Puti (Manokwari)
Kinderen bij het strand Pasir Puti (Manokwari)

Contactgegevens

Stichting Nieuw-Guinea
Pelikaanweg 75
1796 NP De Koog (Texel)
Telefoon: 0222-317266 of 06-53 73 33 82
Email: papoeanaarschool@kpnmail.nl

Doelstelling:
Het bekostigen van studie/beroepsopleiding voor kansarme kinderen en jongelui in de Indonesische provincie Papoea en het inzamelen van de daarvoor benodigde gelden. Bestuur en andere betrokkenen werken op vrijwillige basis. Slechts onvermijdelijke kosten worden vergoed.

Hoofdlijnen van het actuele beleidsplan:
Omdat wij al geruime tijd aanzienlijk meer uitgeven aan studieondersteuning dan wij ontvangen van onze donateurs (zie staat van baten en lasten) intensiveren wij onze promotie. Wij doen dit door meer gebruik te maken van vrije publiciteitsmogelijkheden via de lokale en regionale pers en radio, adverteren, het uitgeven van flyers en het houden van lezingen voor verenigingen en het benaderen van fondsen. Ook roepen wij onze bestaande donateurs op om hun donaties te verhogen. Verder zullen wij ons richten op mensen die banden hebben met het vroegere Nederlands Nieuw-Guinea zoals veteranen en anderen die in het land gewoond en gewerkt hebben alsmede toeristen die het land kennen door recente waarneming. We haken daarbij in op de publiciteit over de onrust die is gerelateerd aan de situatie waarin de Papoea’s binnen Indonesië verkeren, rekening houdend met de politieke gevoeligheid daarvan.

Actueel verslag van uitgeoefende activiteiten:
Naast de reeds in gang gezette promotieactiviteit en het innen van donaties gingen wij door met het steunen van studie en (beroeps)opleiding van vooral kinderen en jongeren. Dit gebeurde op de wijze die in de jaren van ons bestaan effectief en efficiënt is gebleken, dus met een prominente rol van betrouwbare tussenpersonen in het land zelf. Dat zijn Marijke Werimon-Bakker van de protestantse kerk in Papoea wonend bij de hoofdstad Jayapura en de Augustijn Anton Tromp in Manokwari. Beide zijn van Nederlandse afkomst wat gunstig is voor de communicatie. Zij hebben beroepsmatig voeling met leerlingen/studenten van diverse instituten en weten welke jongeren steun nodig hebben om hun opleiding te kunnen voortzetten of afronden. Op basis van hun jaarlijkse begroting keren wij de benodigde studiegelden uit. Zie onder ‘uitgekeerde studiegelden’ in de staat van baten en lasten.

RSIN-nummer: 816036342

Ingeschreven bij de Kamer van Koophandel Noordwest-Holland
onder nummer 41240576

Bestuur:
Voorzitter - Evert Jan Bakker
Wouter van den Bornplantsoen 3
6871 XV Renkum
Telefoon 06 - 5394 3718 / 0317 - 311 070

Penningmeester - Marijke Werimon-Bakker
Perumnas III. B 62, Waena,
Abepura/Jayapura
Papua/Indonesia.
Telefoon 0062967572534. Mobiel (hp) 006281344129851

Secretariaat - Corinne Weeda
Graaf Dirklaan 5
3434 SX Nieuwegein
corinne_naomi_weeda@hotmail.com

Adviseur - Harry de Graaf
Pelikaanweg 75
1796 NP De Koog (Texel)
Telefoon: 06 - 5373 3382

Bankrekeningen:

Rabobank: NL41 RABO 0362 5910 40 ten name van Stichting Nieuw-Guinea.
ING: NL23 INGB 0000 1094 10 ten name van Stichting Nieuw-Guinea.

Papoea's van de Dani-stam in hun dorpje in de Baliemvallei.
Papoea's van de Dani-stam in hun dorpje in de Baliemvallei.

Jaarverslag

‘Help een Papoea naar school’ in 2013-2014

November 2014. Harry de Graaf (links) en Jan Sjerps op bezoek bij bestuurslid en tussenpersoon Marijke Werimon-Bakker (rechts).
November 2014. Harry de Graaf (links) en Jan Sjerps op bezoek bij bestuurslid en tussenpersoon Marijke Werimon-Bakker (rechts).

Gemiddeld ruim 130 jongens en meisjes in diverse plaatsen in Papoea waren de afgelopen twee jaar in staat een opleiding te volgen dank zij financiële steun van onze stichting. In bijna geen enkel geval betaalden wij alle studiekosten maar lieten een klein of groter deel voor rekening komen van de betrokken ouders of andere familie. Dit beroep op de eigen verantwoordelijkheid stimuleert dat er hard wordt gewerkt. Immers zo snel mogelijk afstuderen en het daardoor vinden van betaald werk betekent voor de familie een aanzienlijke lastenverlichting.

Hanna Ondi voltooide haar studie medicijnen en werkt nu als arts bij een kliniek voor TBC- en Aidsbestrijding.
Hanna Ondi voltooide haar studie medicijnen en werkt nu als arts bij een kliniek voor TBC- en Aidsbestrijding.

Onder de gesteunde leerlingen/studenten zijn meisjes en vrouwen in de meerderheid. Dat komt omdat een deel van onze studiebeurzen wordt toegekend via het project P3W van de protestantse kerk van Papoea dat op meisjes en vrouwen is gericht met emancipatie als een van de belangrijkste doelen. P3W is een afkorting van Pusat Pembinaan dan Pengembangan Wanita (Centrum voor vorming van vrouwen). Nog meer dan bij ons zijn in Papoea de mannen dominant in het familie- en openbare leven met soms kwalijke misstanden als gevolg. Vrouwen met een opleiding bieden tegenwicht en daardoor stabiliteit. Het devies van tussenpersoon-bestuurslid Marijke Werimon-Bakker van P3W in Abepura is dan ook: wie een meisje onderwijst bouwt aan haar volk.

Leerlingen van de SMA (bovenbouw van het voortgezet onderwijs).
Leerlingen van de SMA (bovenbouw van het voortgezet onderwijs).

Naast Marijke Werimon hebben wij in de afgelopen twee jaar ook weer uitstekend samengewerkt met de twee andere tussenpersonen: broeder-Franciskaan Jan Sjerps in Sentani en de Augustijner pater Anton Tromp in Manokwari. Beiden houden ons op de hoogte wat betreft de besteding van de door ons verstrekte gelden. Tijdens mijn jaarlijkse reis naar Papua in november-december 2014 heb ik uitgebreid met de drie gesproken en met veel plezier gebruik gemaakt van hun gastvrijheid. Leuk was ook de ontmoeting met de groepen studenten die onder hun hoede vallen. Daaronder diverse reeds geslaagden, zoals de 27-jarige Hanna Ondi die als arts is afgestudeerd en nu aan het werk is in een kliniek voor TBC- en Aidsbestrijding aan het Sentanimeer. Haar portret prijkt op de nieuwjaarswens die wij eind december hebben gestuurd aan de mensen die ons het afgelopen jaar met een kleine of grotere bijdrage hebben gesteund.

Schoolklas van het Villanova-internaat in Manokwari.
Schoolklas van het Villanova-internaat in Manokwari.

Naast ondergetekende bestaat het bestuur van de Stichting Nieuw-Guinea uit Marijke Werimon. We hebben dus een vacature, ontstaan door het overlijden van Margreet Maasdam-Verhoeff. We zijn statutair verplicht voor opvolging te zorgen maar dat is nog niet gelukt. We zijn dus nog op zoek naar iemand die belangstelling heeft voor ons project en liefst wat jonger is dan de zittende 70+ bestuursleden.

De ‘keuken’ van het Villanova-internaat.
De ‘keuken’ van het Villanova-internaat.

Voor onze financiële situatie verwijs ik naar de jaarcijfers op deze site. We geven al jaren meer uit aan studieondersteuning dan wij binnenkrijgen in de vorm van donaties. Gelukkig hebben wij een ruime reserve, dank zij een erfenis van ons overleden bestuurslid Mimi Wagener. Op termijn moeten inkomsten en uitgaven weer in evenwicht komen, wat we willen bereiken door het werven van nieuwe donateurs en het nog selectiever behandelen van aanvragen om studieondersteuning. Een bijzondere meevaller in het afgelopen jaar was een legaat van € 5.000, - van een Texelaar die ons tijdens zijn leven al regelmatig steunde.
Mogelijk valt het bij de uitgaven op dat het bedrag aan uitgekeerde studiegelden veel lager is dan in het vorige jaar. Dat komt omdat het voor tussenpersoon Tromp bestemde budget pas na 1 januari 2015 is/wordt overgemaakt. Daarmee rekening houdend is het verschil veel minder groot.

Een van de slaapzalen van het internaat.
Een van de slaapzalen van het internaat.

Dat we over het legaat geen erfbelasting hoefden te betalen is te danken aan het feit dat de Belastingdienst ons heeft erkend als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Om deze status te behouden hebben wij ingaand 2014 moeten voldoen aan nieuwe verscherpte voorschriften wat betreft informatieverstrekking via deze website.

 

Texel 1 februari 2015
Harry de Graaf
(voorzitter)

Download het jaarverslag van 2013-2014
Download het jaarverslag van 2012

Zwemmende kinderen bij Soepiori, een van de Schouteneilanden.
Zwemmende kinderen bij Soepiori, een van de Schouteneilanden.

Staat van inkomsten en uitgaven per jaar

Studenten van een vakopleiding keparasiwataan (toeristische dienstverlening) op Biak.
Studenten van een vakopleiding keparasiwataan (toeristische dienstverlening) op Biak.

Herinneringen

Herinneringen aan Harry de Graaf, de oprichter en, decennia lang, de motor van de stichting Nieuw Guinea.

Overleden 13 september 2024 op Texel

Als stichtingsbestuur zijn we onder de indruk van alles wat Harry voor het stimuleren van verbeterede scholing van Papua studenten en -leerlingen gedaan heeft, en voor verschillende mensen individueel. Tijdens zijn verblijf als marineluchtmachtmilitair op Nederrlands Nieuw Guinea leerde hij enkele Papoea’s persoonlijk kennen en dat heeft een grote impact gehad op zijn leven. In 1988 kreeg hij de gelegenheid Papua opnieuw te bezoeken en zag toen het belang in van het verbeteren van het onderwijs voor jonge Papoea’s. Door middel van de in 1990 opgerichte stichting heeft hij willen proberen hieraan een bijdrage te leveren, en met succes: meer dan 1000 jonge Papoea’s hebben via de stichting de kans gekregen extra opleiding te volgen.

Wat Harry gedaan heeft voor het verbeteren van de onderwijssituatie gaat veel verder dan alleen fondsenwerving (wat hij zeer succesvol heeft gedaan). Harry heeft vele lezingen in Nederland en vooral op Texel gegeven en daarmee heeft hij veel gedaan om (de situatie in) Papua bekendheid te geven, en daarmee om de betrokkenheid van Nederlanders bij Papua te vergroten. Hij bezat een grote kennis van Papua, die hij graag met anderen deelde. Daarnaast staat het hem te prijzen dat hij zich niet zelf met de verdeling van de gelden bezighield. Dat liet hij over aan mensen ter plaatse. Hierin is hij een voorbeeld dat navolging verdient in situaties waarin mensen uit het “rijke westen” financiële hulp geeft aan landen / groepen / individuen die deze hulp nodig hebben.

Het huidige stichtingsbestuur is dankbaar voor de inspirerende persoon van Harry de Graaf en voor het werk dat hij gedaan heeft met het oog op de onderwijssituatie op Papua. Fijn dat Harry het voorzittersschap al een paar jaar geleden overgedragen heeft en dat zo het werk van de Stichting doorgang vindt.

Het bestuur vande Stichting Nieuw Guinea, wenst U Mevrouw Maria de Graaf en familie veel kracht toe bij het verwerken van dit verlies.

Namens de vele studenten op Papua en de P3W, het vrouwencentrum.

Elsina Jeffleulawal, beheerder in Papua
Evert-Jan Bakker, voorzitter
Marijke Bakker, penningmeester
Corinne Weedea, secretaris